Câu chuyện của Sonadezi: “Làm lợi cho nhà nước 3 USD/m2”

Khi triển khai KCN Biên Hòa 2, khó khăn lớn nhất của Sonadezi là vốn để đầu tư các công trình kỹ thuật hạ tầng thiết yếu phục vụ các nhà đầu tư. Hiện trạng KCN Biên Hòa 2 khi đó, đường giao thông gắn liền với hệ thống thoát nước mưa, hệ thống đèn đường, hệ thống biển báo, tín hiệu giao thông….gần như chưa có gì, phải xây dựng mới hoàn toàn.

Hệ thống cấp điện trước mắt có thể tận dụng các trạm biến áp 110/22 KV còn dư công suất bên cạnh dự án để cung cấp điện cho các dự án đầu tư ban đầu và có phụ tải sử dụng điện không quá lớn. Tuy vậy, cần phải xây dựng các tuyến điện trung thế 22 KV kéo đến bên tường rào nhà máy, xí nghiệp của khách hàng.

Về nguồn nước, có thể tạm thời xin cấp từ nguồn cấp nước của Công ty Cấp nước Sài Gòn hiện đang cung cấp cho Tổng kho Long Bình (có một bồn nước dung tích 5.000 m3 trong khu đất này) nhưng cần đầu tư xây dựng tuyến đường ống cấp nước tới bên tường rào nhà máy, xí nghiệp của khách hàng.

Về hệ thống thông tin viễn thông, trước mắt tổng đài điện tử tự động Gold Star 256 số sẽ cung cấp dịch vụ viễn thông IDD cho các thuê bao tại dự án mới nhưng cần xây dựng một tuyến cáp kéo từ tổng đài đặt tại KCN Biên Hòa 1 đi ngầm qua Quốc lộ 1 để băng sang KCN Biên Hòa 2.

Tất cả những công trình đó đều cần một lượng vốn đầu tư không hề nhỏ mà lúc đó ngân sách nhà nước thì không đủ để cấp vốn, Công ty cũng không tiếp cận được các nguồn vốn vay khác. May mắn thay, trong quá trình tiếp xúc với một số nhà đầu tư nước ngoài có tâm huyết và có sự ưu ái với Công ty, họ đã gợi ý Công ty nên thu trước khoản tiền phí sử dụng hạ tầng trong mấy năm đầu của các nhà đầu tư và cam kết sử dụng khoản tiền đó để xây dựng những công trình kỹ thuật hạ tầng thiết yếu, kết nối tới khu vực họ đã chọn để phục vụ ngay cho dự án của nhà đầu tư.

Đó là lời khuyên cực kỳ quý giá. Trong các cuộc thương thảo hợp đồng thuê lại đất với khách hàng, về khoản phí sử dụng hạ tầng 1 USD/1m2/năm, Sonadezi đề nghị nhà đầu tư đóng trước một lần 5 USD/m2/5 năm. Tuy nhiên, cũng có nhà đầu tư ngay lúc đầu còn kẹt vốn nên họ xin được nộp trước cho 3 năm hoặc ít hơn 5 năm.

Sonadezi đã đàm phán linh hoạt và thu được một khoản tiền đáng kể từ các dự án đầu tư ban đầu. Khoản tiền này đã được Công ty tập trung đầu tư sửa sang hoặc làm mới một số đoạn đường giao thông nội khu, một số tuyến cấp điện, nước, thông tin liên lạc tới khu vực có dự án đầu tư. Phương thức đầu tư hạ tầng KCN kiểu cuốn chiếu cũng hình thành từ đây. Để phù hợp với cách làm này, khâu tiếp thị đầu tư phải tập trung giới thiệu những khu đã có hạ tầng, không chiều theo ý nhà đầu tư chọn “phong thủy” mà đặt dự án quá xa, quá tản mát, gây khó khăn cho việc đầu tư phát triển hạ tầng KCN theo từng bước, từng giai đoạn.

Một lần, các cán bộ thanh tra thuế, tài chính của tỉnh đến thanh tra, kiểm tra sổ sách kế toán, chứng từ thu chi của Công ty. Tất cả đều minh bạch và đúng theo quy định của nhà nước. Tuy vậy, họ thắc mắc tại sao đa phần các dự án đầu tư ban đầu vào KCN Biên Hòa 2 đều thu phí sử dụng hạ tầng 5 USD/m2 nhưng lại có những dự án chỉ thu 3 USD/m2? Như vậy, Công ty đã làm thất thoát khoản tiền 2 USD/m2 tại các dự án thu “không đủ” này.

Trong dự thảo biên bản kết luận, đoàn thanh tra có nhận xét rất tốt về mọi mặt, tuy nhiên với các dự án thu phí sử dụng hạ tầng 3 USD/m2 tại KCN Biên Hòa 2, đoàn kết luận Công ty đã “gây thiệt hại” cho nhà nước 2 USD/m2 khi không thu đủ 5 USD/m2 như các dự án khác. Khi Trưởng đoàn thanh tra gửi bản thảo cho Giám đốc Công ty xem và ký trước khi lập biên bản kết luận chính thức trình lên cấp trên, Giám đốc Công ty đã gạch đi cụm từ “gây thiệt hại cho nhà nước 2 USD/m2” và viết lại là “làm lợi cho nhà nước 3 USD/m2” sau đó ký tên vào chỗ chỉnh sửa và ký vào cuối biên bản. “Đây là ý kiến của Công ty chúng tôi, xin đoàn báo lên cấp trên nguyên văn như vậy!”. Giám đốc Công ty kết luận và… cuộc thanh tra kết thúc tốt đẹp.